woensdag 3 juni 2020

Rust kan je redden. Nuance ook.


Ja, ook ik moet natuurlijk iets vinden van wat er allemaal gebeurt in de wereld momenteel. Sommige mensen vroegen zich al af: “Kees, waar blijft die blog van jou? Vreselijk toch, wat er allemaal gebeurd is?”

En ja, vreselijk is het. De wereld staat weer eens in de fik. En daar is genoeg van te vinden. Er is genoeg te vinden van datgene wat zich in Amerika heeft afgespeeld, wat nog niet over is. Er is genoeg te vinden van het optreden van Femke Halsema en haar besluit om in tijden van het corona-virus niet in te grijpen tijdens een demonstratie op de Dam in Amsterdam. Er is genoeg te vinden van de dappere pogingen van BN-ers om de aandacht weer op zichzelf gericht te krijgen (in plaats van het probleem) door lekker mee te hobbelen in de kudde van ‘we posten allemaal een zwart plaatje op onze socials,’ terwijl ze morgen weer over gaan tot de orde van de dag.

Daar ga ik het niet over hebben in deze blog. Er wordt namelijk veel te veel gewezen naar elkaar. Die doet zus, de ander doet zo. Links, rechts, alles wijst naar elkaar. Kinderachtig gedoe waarin ik geen partij kies of in mee ga. Ik ga iets anders doen. Ik ga een klein beetje nuance aan proberen te brengen.

Ik heb het filmpje gezien. Het filmpje op het YouTube-kanaal van The New York Times, waarbij een reconstructie te zien is van de situatie rondom de omgekomen arrestant George Floyd. Het filmpje is hier te zien. Heftige beelden.
Ik heb overigens niet het hele filmpje gezien, want op de één of andere manier kan ik daar niet tegen. Sinds de aanval op het kantoor van Charlie Hebdo, waarbij een filmpje te zien was van een Franse politieman van dichtbij werd geëxecuteerd door moslimextremisten, heb ik het niet meer zo op filmpjes waarop te zien is dat iemand zijn laatste adem uitblaast. Helemaal niet omdat er gesmeekt wordt om het leven. Net als bij George Floyd.

Niet om het één en ander goed te praten (want er ís niks goed te praten aan iemand die een knie 8 minuut 46 in iemands nek legt), maar wellicht is het wel handig om wat nuance aan te brengen.

De politie in Minneapolis kreeg een melding dat er een grote man, in dronken toestand met een vals biljet had betaald en dat winkelmedewerkers nog gepoogd hadden om het onderling op te lossen. Iets tijdens die poging heeft er voor gezorgd dat de winkelmedewerkers de politie hebben ingeschakeld.
Voor mij is het niet moeilijk voor te stellen, want ik tik in oktober mijn 15-jarig jubileum aan als politieagent in Amsterdam, iets waar ik best trots op ben. Maar stel het je eens voor. Je krijgt als politieagent de melding te gaan naar een winkel, waar betaald is met een nepbiljet door een grote, dronken man, die geen controle heeft over zichzelf. Deze man is vervolgens in een auto gestapt met nóg een onbekend aantal mensen.

Met die mindset rij je naar de melding.

En onthoud dan ook het volgende even: Amerika is een land waar je eerder een wapen mag kopen dan een flesje bier. Als je een blanco strafblad hebt en inwoner bent van het land, dan staat niks in de weg om ervoor te zorgen dat je jezelf tot de tanden kan bewapenen. Tel daarbij op dat er in Minnesota minimaal 20 criminele gangs aanwezig zijn én dat je als agent toch graag naar moeders de vrouw wil (of vaders de man, wat kan mij het ook allemaal schelen), dan snap ik dat je met behoorlijk wat spanning naar een melding rijdt. Los van datgene wat je in het verleden allemaal hebt gezien en meegemaakt wat meespeelt in je achterhoofd. 

Op het filmpje is te zien dat twee agenten George Floyd aanspreken en hem uit de auto halen. Kennelijk luistert hij niet direct, want één van de agenten vindt het nodig om zijn pistool te trekken. Die boodschap komt blijkbaar aan, want als het wapen weer in het holster zit, halen de agenten Floyd uit de auto en boeien hem af. Standaardprocedure voor een Amerikaanse situatie, inclusief het trekken van het dienstwapen.

Een standaardsituatie wat we in Nederland óók kennen, alleen dan zonder het trekken van het vuurwapen. Het afboeien gebeurt in Amerika óók voordat iemand officieel aangehouden (officieel voor ‘gearresteerd’), in Nederland gebeurt dat zelden tot nooit.

Dan arriveren er nog twee politieauto’s, in totaal vier agenten zijn nu ter plaatse. Door het personeelsgebrek kent men in Amerika de solo-surveillance, waarbij je hele gebieden in je eentje voor je rekening neemt. Een beetje hetzelfde als wat in Nederland op de motor en als hondengeleider gebeurt, met daarbij de aantekening dat je als hondengeleider nog een viervoetige partner naast je hebt zitten die niet alleen blaft, maar ook bijt als de situatie daarom vraagt.

Terug naar het filmpje. Als de twee politieagenten, die als eerste ter plaatse waren, Floyd naar hun auto willen brengen, valt hij om. Waarom hij omvalt, wordt niet duidelijk in het filmpje. Is hij geduwd? Is hij zo dronken dat hij niet kan staan? Is er fysiek iets met hem aan de hand? Wil hij dwars doen door zijn minimaal 110 kilo zware lijf op de grond te storten, een zogenaamd passief verzet? Verzet hij zich tegen zijn arrestatie? Het zijn vragen die niet meer te antwoorden zijn.
Wat er daarna gebeurt is weerzinwekkend. De man, die we sinds het filmpje allemaal kennen als Dereck Chauvin, gaat met zijn knie én zijn volle gewicht op de nek van Floyd zitten, terwijl de andere drie agenten op andere lichaamsdelen van Floyd zitten. Het blijkt, ik heb niet het hele filmpje gezien, dat Chauvin in totaal 8 minuten en 46 seconden op de nek van Floyd heeft gezeten. Het onvermijdelijke gebeurt: Floyd bezwijkt, nadat hij herhaaldelijk aan had gegeven dat hij niet meer kon ademen. De toegesnelde ambulancebroeders kunnen niks meer voor hem doen, niet in de laatste plaats omdat Floyd nog steeds de knie van Chauvin in zijn nek heeft gedurende de tijd van één minuut dat de broeders ter plaatse zijn.

Misschien standaardprocedure in Amerika, maar zeker niet in Nederland.

Het ongelooflijk tragische geval, waarin ik géén oordeel ga vellen want dat heeft de rechter gedaan, waarbij Mitch Henriquez om kwam in 2015 heeft ervoor gezorgd dat de gehele Nederlandse politie getraind is in het onder controle houden van een niet-meewerkende verdachte, zodat een situatie als die met Mitch Henriquez nooit meer voorkomt. Ik heb gedurende mijn 15 jaar bij de Amsterdamse regelmatig ‘bovenop een verdachte gezeten’ maar ik kan me niet herinneren dat ik iemand op dergelijke wijze bij zijn strot heb gepakt dat diegene het niet meer na kon vertellen. Er is verteld hoe het lichaam reageert, wanneer het lichaam voelt dat het in de problemen komt. De zogenaamde doodsangsten, die een lichaam letterlijk uit gaat stralen en wat door mensen die onwetend zijn opgevat kan worden als het verzetten tegen een arrestatie. Met de kennis, opgedaan tijdens de trainingen na de dood van Mitch Henriquez, heb ik er altijd op gelet om niet op de nek van een arrestant te kruipen, op het moment dat deze wil stoeien.
Hetzelfde geldt voor velen van mijn collega’s.

Gemiddeld komen er per jaar 3 personen om door politiekogels in Nederland en raken er 16 gewond. Dergelijke schietpartijen halen in de regel altijd het nieuws, waarbij het meest recente geval de schietpartij in Hilversum was, waarbij de politie het genoodzaakt vond om een doorgedraaide man in een psychose fataal neer te schieten.
Een bekend recent voorbeeld van een dodelijk schietpartij in Amsterdam, was de schietpartij bij de Nederlandsche bank. Met een niet van echt te onderscheiden vuurwapen liep een man in op twee collega’s, die uit noodweer de man neerschoten.
En ook hierin wil ik een kleine nuance aanleggen. Als je getraind bent in het schieten, dan wordt je ook getraind in noodweersituaties. Met ‘nepwapens’ en ‘nepkogels’ wordt dan geoefend. Het is bizar om te zien wat er met je lichaam gebeurt op het moment dat er iemand op je af komt lopen waarvan het lijkt dat hij een einde aan je leven wil maken. Dan schiet je je hele wapen leeg, om te voorkomen dat jij eraan gaat.

Na de dood van George Floyd breekt overal in Amerika onder het mom van #Justiceforgeorgefloyd de pleuris uit. Ik hoef niet op te sommen wat daar allemaal gebeurt en wat ik daarvan vind, want met alleen het opsommen van de feiten wordt het een lange blog. Wél is het duidelijk dat Amerika een langslepend en diepgeworteld racismeprobleem heeft. Dat is niet op te lossen met deze blog. De nuance die ik, ook hier, aan probeer te brengen is de volgende.

Als mensen #Justiceforgeorgefloyd willen, wat moet er dan nóg meer gebeuren? De vier agenten zijn ontslagen en Dereck Chauvin is reeds aangeklaagd voor doodslag. De dood van George Floyd staat van begin tot eind op video, onmogelijk voor een jury om te negeren, ongeacht eventuele omstandigheden als drugs of alcohol in het lichaam van Floyd, zijn lichamelijke conditie of andere omstandigheden. Ook zullen verhoren van Chauvin en diverse andere getuigen uit moeten wijzen wat de motieven zijn geweest van het handelen van Chauvin. En daar gaat tijd in zitten, om een waterdicht dossier aan te leveren wat de verdenking ondersteunt en wat een veroordeling op gaat leveren. Ook daar weet ik inmiddels het mijne van, aangezien ik tegenwoordig als rechercheur werk. 
Het valt daarnaast ook niet uit te sluiten dat de andere drie ook nog een aanklacht aan hun broek krijgen, zowel civiel als strafrechtelijk. #Justiceforgeorgefloyd komt er, dus in mijn optiek is er helemaal geen reden meer om de boel in de fik te steken en leeg te plunderen, maar misschien denk ik te makkelijk. En lijkt me ook niet helemaal de bedoeling om aandacht te vragen voor het groter probleem, namelijk dat Amerika een racistisch land is, door de boel te verbouwen en te jatten, maar nogmaals: ik denk waarschijnlijk te makkelijk. 

Als mensen gaan protesteren, dan is dat hun goed recht. Als mensen hun mening willen verkondigen, dan is dat hun goed recht. Maar protesteer met respect. Respect voor de omgeving. Respect voor de mening van een ander. Praat met elkaar, in plaats van te schreeuwen. Laat mensen uitpraten als ze hun punt maken. Luister naar een ander en stel je open voor feedback. Sluit geen mensen uit en scheer geen mensen over één kam. Wees geen egoïst en hou rekening met omstandigheden als een corona-pandemie. Oordeel en beoordeel mensen op basis van hun gedrag in plaats van hun uiterlijk of andere kenmerken die zich van jou onderscheiden. Lijkt me helemaal niet moeilijk toch?

Als er mensen zijn die mij na het lezen van deze blog als racist bestempelen, daar heb ik het volgende antwoord op: "Wat je zegt, ben je zelf." 
Ik heb namelijk nóg iets geleerd heb op de politieschool:

“Behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden”

Blijf veilig allemaal.